Büyük Ustaların Dilinden Tarihi Arasta Çarşısı
Çorum’da ahilik geleneği tarihi ayakkabıcılar arastasında yaşatılıyor. Arastanın eski ustaları yıllara meydan okuyor. Yarım asrı bulan meslek tecrübelerini gelecek kuşaklara aktarmaya çalışan arasta ustaları ahilik kültür ve geleneğinden ödün vermiyor. Ortaya koydukları el emeği ürünleriyle hem yıllara hem de gelişen teknolojiye meydan okuyan ustalar eski günleri özlemle yad ediyor. Çorum Web TV olarak arastanın duayenlerine geçmişten günümüze arasta kültürünü sorduk.
Tarihi arastada sayıları az kalan eski ustalar yıllar önce oluğu gibi bugün de o kültürü yaşatmaya devam ediyor. Tarihi arastanın en eski ustalarından olan 87 yaşındaki Ali Alkan da bunlardan biri. 1945 yılından bugüne arastada saraçlık yaptığını söyleyen Ali Usta, eski günleri büyük bir özlemle anlattı. “O zamanlar saygı, sevgi ve muhabbet vardı” diyen Ali Alkan, en çok da saraçlık mesleğini kendisine öğreten ustasını özlemle yad ediyor. Mesleğin en parlak dönemlerinde at eyeri yaparak para kazandıklarını anlatan Ali Usta, artık eyer kullanılmadığı için bıçak ve telefon kılıfı yaptığını söyledi.
Ali Usta, o yıllarda arasta esnafı ile birlikte toplanarak yaptıkları güvecin tadını da unutamıyor. Belki de unutulamayan güvencin değil, o sıcak muhabbetin lezzetiydi.
73 yaşındaki Alaeddin Karaca da arastanın eski esnaflarından. Abisinden öğrendiği saraçlık mesleğini sürdüren Karaca, “Yaptığın işi önce kendin beğeneceksin”, biz ustalarımızdan önce bunu öğrendik. “Arasta eskiden daha şenlikliydi. Burada hepimiz akraba gibiydik” diyen Alaeddin Usta, zor da olsa yeni düzene alışmaya çalışıyor.
Alaeddin Usta ahilik kültürünü de yaşatmaya devam ediyor. Alaeddin Usta’nın Çorum Web TV ile sohbeti sırasında dükkanına gelen bir müşterisi ile yaşadığı diyalog, esnaflık ahlakı üzerine adeta ders niteliğindeydi. Kemer tokası almak isteyen müşterisini bir başka esnafa yönlendiren Alaeddin Usta, bu davranışının nedenini müşterisi gittikten sonra Çorum Web TV’ye anlattı. “Ben kemer işini yapmıyorum çünkü yeğenim yapıyor. O da burada esnaf. Onun çocukları var, daha çok ihtiyacı var. Onun rızkına engel olmak istemiyorum; yoksa yapamayacağım bir iş değil” diyen Alaeddin Usta, büyüklerinden gördüğü esnaflık kültürünü hala yaşatıyor.
Arastanın en eski terzilerinden Yılmaz Külcü de 1974 yılından bugüne arastada esnaflık yaptığını söyledi. Çırak olarak başladığı terzilik mesleğini küçük ama buram buram tarih kokan dükkanında sürdüren Yılmaz Usta, arastada eski yıllardaki arkadaşlık ve komşuluk ilişkilerini özlediğini her fırsatta dile getirdi. “Eskiden çaylar, yemekler birlikte yenilip içilirdi. Sohbet ve muhabbet vardı” diyen Terzi Yılmaz Usta, bu kültürün giderek yok olduğunu ifade etti.
12 yaşında çırak olarak saraçlık mesleğine başlayan Yaşar Yılmaz’da 76 yaşında olmasına rağmen yıllara meydan okurcasına el emeği sanatını yaşatmaya devam ediyor. Ahilik geleneğine uygun şekilde dualarla çıraklıktan kalfalığa geçtiğini anlatan Yaşar Usta, esnaf kültürünün mirasçısı olarak gelecek kuşaklara hem mesleği hem de ahilik kültürünü aktarıyor.
Yaşar Yılmaz’ın oğlu FARUK YILMAZ ise babasından devraldığı saraçlık mesleğini yaşatan nadir ustalardan biri. Babası ile karşılıklı dükkanlarda deriye şekil veren Faruk Yılmaz, eski değerleri kaybetmeden arasta ve esnaf kültürünü yaşatmak için çalıştığını söyledi.
